Nhắc đến làng hoa lớn nhất miền Tây, nơi cung cấp hoa cho cả Nam Bộ, một phần Tây Nguyên, Nam Trung Bộ và xuất khẩu đi Trung Quốc, Thái Lan, Campuchia…, người ta nghĩ ngay đến làng hoa Sa Đéc - làng hoa gắn với bao thế hệ ở tỉnh Đồng Tháp từ những năm đầu thế kỷ XX đến nay.

Theo tư liệu ghi chép, làng hoa Sa Đéc đã có từ những năm đầu thế kỷ XX, bấy giờ ở vùng Tân Quy Đông chỉ có vài hộ trồng hoa để trang trí dịp Tết Nguyên đán. Thấy hoa hợp đất nở đẹp, dần dần số hộ trồng hoa đã tăng lên và bắt đầu giao thương. Về sau lan rộng ra các vùng như rạch Sa Nhiên, phường An Hòa, xã Tân Khánh Đông và phường 3, thuộc TP Sa Đéc. Đến nay, Sa Đéc có tổng diện tích trồng hoa hơn 500 ha, với trên 2.300 hộ dân, 2.000 loài hoa kiểng khác nhau, trở thành một trong những vựa hoa kiểng lớn nhất vùng Đồng bằng sông Cửu Long.

Làng hoa kiểng Tân Quy Đông từ khi hình thành, chỉ kinh doanh theo mô hình “cha truyền con nối”, trồng theo kinh nghiệm và phụ thuộc lớn vào tự nhiên mưa thuận gió hòa nên cũng có nhiều thăng trầm. Sau thời gian tiếp nhận tiến bộ khoa học, kỹ thuật, bổ sung các giống hoa quý hiếm, mới lạ, xây dựng trung tâm lai tạo nhân giống cấy mô, lập chợ đầu mối để tiêu thụ hoa kiểng…, làng hoa Tân Quy Đông phát triển, mở rộng và bước vào thời kỳ hoàng kim.

Ngày nay, khi đến làng hoa Sa Đéc, khách vẫn nhận ra nét quen thuộc của truyền thống xưa, là các luống hoa thẳng tắp được trồng trên các giàn cao, phía dưới là ruộng đất mặt nước xâm xấp được dẫn từ các con rạch chảy vào. Theo những người trồng hoa nơi đây, việc làm này giúp tiết kiệm chi phí vì đa phần đất trồng hoa đều là đất ruộng trồng lúa cải tạo lại, dễ ngập nước do địa thế thấp.

Các luống hoa được trồng trên giàn cao chính là nét khác biệt của làng hoa Sa Đéc. Để chăm sóc hoa, người trồng hoa phải đi ủng hoặc dùng thuyền nhỏ. Hình ảnh người dân dùng xuồng, len lỏi giữa các luống hoa vào mùa nước nổi đã trở thành nét đẹp đặc trưng của làng hoa Sa Đéc.

Một lần được đến đây, nhiều người sẽ ngỡ ngàng bởi vẻ đẹp thơ mộng, mênh mông và rộn ràng sắc xuân. Bởi hoa ở đây trồng nở rộ nhất vào dịp trước tết, hội tụ các loài hoa đẹp như cúc mâm xôi, cúc đồng tiền, cúc đại đóa, dạ yến thảo, cát tường, vạn thọ, hoa mười giờ, hoa dừa, đại phú, xác pháo… Bên cạnh đó, làng hoa Sa Đéc có đến khoảng 50 giống hoa hồng các loại, tạo nên nét đa dạng và nhiều sắc màu của làng hoa.

Xứ Sa Đéc còn nổi tiếng với các loài cây kiểng, có cây quý hiếm tuổi đã ngót trăm năm. Bên cạnh là những loài cây rất bình dị gần gũi như khế, cau, sung, si, mai…, qua bàn tay tỉ mẫn, tài hoa của các nghệ nhân đã trở thành những cây kiểng với dáng hình đẹp, độc, lạ.

Kết hợp kinh nghiệm của những người đi trước với tiến bộ khoa học của giới trẻ, hoa kiểng Sa Đéc dần vươn xa vùng đất miền Tây, đã có thể xuất khẩu sang các quốc gia lân cận như Trung Quốc, Thái Lan, Campuchia… Và Sa Đéc đã trở thành địa danh nổi tiếng của những người yêu hoa kiểng.

Chính vì thế, nhiều hộ dân đã thiết kế vườn hoa thành điểm du lịch homestay, để du khách ở lại, có thời gian chiêm ngưỡng bóng chiều ngả vàng trên từng cánh hoa, hay sương sớm đọng trong lá non, níu giữ thời gian trôi chậm lại.

Theo người dân địa phương, từ Rằm tháng Chạp (tháng 12 âm lịch), làng hoa Sa Đéc bắt đầu vào mùa thu hoạch cho dịp Tết cổ truyền. Không khí nhộn nhịp khắp vùng, từng đoàn xe tấp nập đổ về vận chuyển hoa kiểng, rồi hối hả tỏa đi khắp nơi. Dọc bờ sông, trên bến dưới thuyền cũng tất bật chợ hoa những ngày giáp Tết, hứa hẹn một năm mới rực rỡ như những sắc hoa.